Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước luôn quan tâm và thường xuyên chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong các lĩnh vực ngành tài nguyên và môi trường (TN&MT), đặc biệt là ứng dụng CNTT trong công tác lưu trữ, quản lý khai thác dữ liệu môi trường (DL&MT) góp phần cải cách hành chính, cung cấp dịch vụ công trực tuyến cho người dân và doanh nghiệp, từng bước thực hiện Chính phủ điện tử. Với vai trò quan trọng của công tác ứng dụng CNTT trong lưu trữ, quản lý khai thác DLMT, Trung tâm Thông tin và Dữ liệu Môi trường (TT&DLMT) đã đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong xây dựng CSDL môi trường, bước đầu đạt được những kết quả tích cực.
Nhằm lưu trữ dữ liệu lâu dài, an toàn, khai thác và chia sẻ thông tin nhanh chóng thuận lợi, Trung tâm TT&DLMT đã xây dựng quy định chuẩn hóa, số hóa dữ liệu, đảm bảo cập nhật dữ liệu mới và chỉnh lý thay đổi dữ liệu nhanh chóng, chính xác phục vụ công tác báo cáo, tham mưu cho các cấp lãnh đạo trong điều hành, chỉ đạo. Hệ thống tích hợp CSDL về môi trường được xây dựng và triển khai trên nền tảng công nghệ web. Hệ thống các máy chủ được cài đặt ứng dụng, CSDL. Người dùng tại các cơ quan, đơn vị có liên quan hoặc các cá nhân có nhu cầu khai thác dữ liệu sẽ sử dụng trình duyệt web thông dụng, có kết nối mạng internet để truy cập vào phần mềm và tra cứu. CSDL đảm bảo đầy đủ các thông tin cơ bản, được lưu trữ và phù hợp với nhu cầu quản lý tại các cơ quan, đơn vị có liên quan.
Đồng thời, hệ thống tích hợp CSDL về môi trường cũng được thiết kế đảm bảo tính bảo mật về thông tin, ngăn chặn các truy cập dữ liệu bất hợp pháp; phần mềm đáp ứng nhu cầu cung cấp, chia sẻ và khai thác các sản phẩm, tư liệu môi trường, tin học hóa quá trình thu nhận, phân loại, kiểm tra, xác nhận kết quả kiểm tra, lập biên bản bàn giao tư liệu, bảo quản và cung cấp tư liệu môi trường được thực hiện nhanh chóng, thuận tiện trong công tác tư liệu và thư viện môi trường. Ngoài ra, Trung tâm TT&DLMT đã ứng dụng phần mềm văn phòng điện tử để quản lý văn bản, tài liệu. Việc quản lý, giải quyết văn bản được thực hiện chủ yếu trên mạng máy tính làm giảm bớt thời gian xử lý, góp phần nâng cao chất lượng công tác quản lý, hỗ trợ cho lãnh đạo trong điều hành công việc.
Bên cạnh kết quả đạt được, công tác ứng dụng CNTT trong lưu trữ, quản lý khai thác DLMT vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc như hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về thông tin và DLMT thiếu đồng bộ về trang thiết bị, hạ tầng kỹ thuật và phần mềm chuyên dụng; kinh phí đầu tư cho công tác thông tin DLMT và đầu tư cho công tác thư viện còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu.
Để đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong xây dựng CSDL môi trường, trong thời gian tới, Trung tâm TT&DLMT đã đề ra một số giải pháp:
Thứ nhất, chủ trì xây dựng, sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, cơ chế chính sách, quy định kỹ thuật về thu thập, công bố, chia sẻ, khai thác thông tin, dữ liệu môi trường. Ưu tiên các chính sách ưu đãi, hỗ trợ, khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp cá nhân đóng góp thông tin, DLMT.
Thứ hai, ứng dụng CNTT, kỹ thuật số trong quản lý DLMT và xử lý thông tin liên tục cũng như đưa ra cảnh báo sớm về các khu vực nhạy cảm về môi trường;
Thứ ba, phát triển CNTT trong công tác thông tin và DLMT là một nội dung quan trọng trong tổng thể phát triển kinh tế - xã hội; phát triển đồng bộ các lĩnh vực cung cấp công nghệ, thiết bị, dịch vụ và sản phẩm phục vụ các yêu cầu về BVMT phù hợp với nhu cầu, điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và xu hướng phát triển của thế giới; đầu tư, trang thiết bị công nghệ hiện đại và các phần mềm phục vụ công tác thu nhận và khai thác thông tin & DLMT.
Thứ tư, phục vụ kiến trúc chính phủ điện tử, cung cấp các dịch vụ công trực tuyến, rút ngắn các quy trình thủ tục hành chính; xây dựng cở sở dữ liệu quốc gia về môi trường đồng bộ, thống nhất đảm bảo khai thác hiệu quả, phục vụ yêu cầu quản lý.
ThS. Hà Thị Minh Chúc
